نوار نقاله‌های صنعتی
کانوایرها یا نوار نقاله‌ها تجهیزات مکانیکی بسیار مفیدی هستند که در همه ابعاد صنعتی کاربرد فراوانی دارند. امروزه دامنه استفاده از کانوایرها از صنایع معدنی، پتروشیمی، نفت و خودرو و … گسترده است. در تمام زمینه‌های انتقال محصول میتوان به شکل جدی حضور کانوایرها را لمس کرد. در صنایع دارویی، شرکت‌های مونتاژ قطعات و انتقال مواد حفاری شده از معادن همه و همه از کانوایرهای متنوع بهره می‌برند. یکی از اصول بنیادین در خطوط و برنامه‌های اتوماسیون صنعتی کانوایرهایی هستند که با سنسورها و ویژن‌های مختلف مجهز می‌شوند.
انواع کانوایر (نوار نقاله) صنعتی
انواع نوار نقاله‌های صنعتی عبارتند از:
- کانوایر تسمه‌ای یا لاستیکی
- کانوایر رولیکی یا غلتکی ثقلی
- کانوایر زنجیری
- کانوایر غلتکی موتوری
- کانوایر صفحه‌ای
- کانوایر باربر سقفی
- کانوایر قاشقی یا ملاقه‌ای بالابر
- کانوایرهای شکم‌دار مخصوص خطوط حمل بار
چرا از نوار نقاله استفاده می‌کنند؟
مهندسان تولید به دلایل مختلف و در راستای تسهیل جابجایی محصولات از انواع کانوایر (نوار نقاله) استفاده می‌کنند.
- جابجایی محصولات از نقطه 1 به 2 برای جلوگیری از اتلاف زمان یا کاهش حرکات لیفتراک و غیره.
- حمل محصولاتی که برای جابجایی به صورت دستی بسیار سنگین هستند.
- جابجایی همزمان یک محصول در حالی که اپراتورها روی آن کار می‌کنند (یا به مونتاژآن اضافه می کنند). مانند یک نقاله مونتاژ نهایی در یک کارخانه اتومبیل.
- تحویل محصولات به یک روبات برای انجام عمل بعدی یا دریافت محصولات از یک روبات.
- برای ذخیره‌سازی محصولات بین ایستگاه‌های فرایندی یا در ایستگاه نهایی فرآیند
- برای جلوگیری از صدمه دیدن کارگران و محصولات تولیدی به سبب انجام کارهای تکراری
- برای توالی بین ایستگاه‌های تولید، یکپارچه سازی خط تولید و پیوسته سازی ایستگاه‌های آن
کانوایرها (نوار نقاله) یکی از انعطاف‌پذیرترین انواع تجهیزات صنعتی هستند و در صورت تشخیص درست موقعیت کاربری و نصب صحیح می‌توانند به طور چشمگیری بهره‌وری، کارایی و ایمنی را بهبود بخشند.
انتخاب نوع مناسب کانوایر
- ما به طور معمول با اطلاعات اولیه محصول شروع می‌کنیم. درک ما از نقش موثری که کانوایر یا نقاله انجام می‌دهد برای طراحی بهینه مفید است. آیا قطعات متحرک، ذخیره‌سازی آنها، ترتیب و توالی مجدد آنها یا فراهم کردن سطح اتوماسیون کار در محل کار مشخص شده است؟ با توجه به این عوامل، می‌توانیم از انواع مختلف کانوایرهای موجود موجود استفاده کنیم و ببینیم کدام یک می‌توانند کار را به شکل بهینه انجام دهند و بهترین مزایا را ارائه می‌دهند.
- در این ایستگاه بایستی به سراغ بررسی محدودیت‌های انتقال به کمک کانوایر مورد نظر برویم. فضای موجود در محیط‌های تولید می‌تواند اولویت واقعی داشته باشد. اگرچه کانوایرها می‌توانند بهره‌وری زیادی را به آنها اضافه کنند، اما می‌توانند در راه سایر ایستگاه‌های عملیاتی نیز قرار بگیرند، بنابراین فضای موردنظر آنها را باید با دقت مورد بررسی قرار داد. این مورد ورودی لازم برای تصمیم‌گیری بعدی را به ما می‌دهد.
- کانوایرها گاهی به صورت کانوایرهای زمینی یا نقاله های سقفی استفاده می‌شوند. این یک نکته مهم در تصمیم‌گیری است. کانوایرهای سقفی می‌توانند اشکال مختلفی داشته باشند، اما همه این مزیت را دارند که کانوایر بر روی ریل و ستونی که در آن قرار دارد سوار شده است و بنابراین از فضایی از تولید استفاده می‌کنند که با تجهیزات دیگر اشغال نشده است.
- حتما پیش از انتخاب نوع کانوایر بایستی به دقت فرآیند در ایستگاه قبل از ورود محصول به کانوایر (بارگذاری) و ایستگاه تحویل محصول از روی کانوایر (بابرداری) توجه شود. کانوایرهای مجهز به ابزار دقیق، پالت یا حامل‌های مجهز به سنسور می‌توانند این مسئله را پوشش دهند، درحالی که یک کانوایر ساده لاستیکی یا غلتکی به خودی خود نمی‌تواند موقعیت دقیق مکانی خود را حفظ کند.
- سرعت موردنیاز و سرمایه‌گذاری موجود می‌تواند انتخاب را به سمت سیستم‌های نقاله ساده‌تر و مقرون به صرفه‌تر یا خطوط نقاله خودکار پیچیده‌تر سوق دهد.
انواع اصلی تسمه‌های نوار نقاله و کاربردهای آنها
کانوایر لاستیکی با بستر غلتکی
سطح زیرین این نوع کانوایرها از غلطک‌هایی تشکیل شده است که برای مطابقت با نیازهای تولید مانند وزن یا سرعت موردنیاز محصولاتی که در امتداد کانوایر حرکت می‌کنند انتخاب شده اند. لاستیک یا تسمه باربر نقاله که در این نوع کانوایرها استفاده می‌شوند، می‌توانند فقط از دو غلطک تشکیل شوند. با این حال، با افزایش فاصله بین دو انتهای لاستیک کانوایر، تعداد غلتک بیشتری برای حرکت کانوایر مورد نیاز خواهد بود.
علت نصب بستر غلتکی برای بارگیری محصولات با وزن مختلف بر روی کانوایر لاستیکی است. همچنین تخلیه بار یا بارگذاری در ابتدای کانوایر می‌تواند باعث شوک مکانیکی شود و به غلطک‌ها آسیب برساند.
از این کانوایرهای میتوان برای بسته‌بندی، مرتب‌سازی، مونتاژ، بازرسی و حمل وسایل استفاده کرد. از جمله کاربردهای رایج کانوایرهای بستر غلتکی دفاتر مرتب سازی پستی و سیستم‌های حمل چمدان فرودگاهی است.
کانوایر لاستیکی با بستر غلتکی
کانوایر تسمه تخت
کانوایر تسمه تخت یکی از رایج‌ترین سیستم‌های انتقال امروزی است که در بسیاری از خطوط تولیدی استفاده می‌شود. تسمه‌های لاستیکی تخت برای حمل و نقل داخلی، یعنی حمل وسایل در یک مرکز مفید هستند. این نوع از تسمه نقاله از یک سری قرقره‌های برقی برای جابجایی یک کانوایر تخت مداوم استفاده می‌کنند که می‌تواند از مواد طبیعی یا الیاف مصنوعی (مانند پلی‌استر، نایلون) تشکیل شود.
از آنجایی که تسمه یا لاستیک این نوع کانوایر از جنس‌های مختلفی می‌توانند ساخته شوند، این نوع کانوایر فوق‌العاده متنوع است. سیستم‌های کانوایری با تسمه تخت اغلب برای محیط‌های صنعتی، خطوط شستشو و خطوط مونتاژ آهسته مناسب هستند.
کانوایر تسمه تخت
کانوایر مدولار
درحالی که کانوایر مسطح از یک حلقه منفرد و مداوم از مواد استفاده می‌کنند، سیستم‌های کانوایر مدولار از یک حلقه واحد ساخته شده از قطعات بی‌شماری به هم وصل شده تشکیل شده و معمولاً از جنس پلاستیک‌های سخت استفاده می‌کنند. این نوع کانوایرها برخلاف کانوایرهای لاستیکی و تسمه لاستیکی، می‌توانند به صورت جداگانه تعویض و جایگزین شوند. همچنین شستشوی آنها آسان‌تر است، همچنین در برابر مواد تیز و ساینده مقاوم تر هستند. این امر باعث می‌شود کانوایرهای مدولار نسبت به همتایان خود، تعمیرات و نگهداری آسان‌تری داشته باشند.
کانوایرهای مدولار برای خطوط انتقال محصولات که از گوشه‌ها و محیط جانبی کارخانه‌ها حرکت می‌کنند مناسب هستند. در حقیقت، آنها می‌توانند مستقیم حرکت کنند، به گوشه‌ها بروند و دور بزنند و با استفاده از تنها یک موتور حرکت کنند. از لحاظ فنی، انواع دیگر کانوایرها نیز می‌توانند این قابلیت را داشته باشند، اما بایستی تغییرات پرهزینه‌ای روی آنها اعمال شود. کانوایرهای مدولار پلاستیکی همچنین به طراح اجازه طراحی سیستم‌های کانوایری خاص را می‌دهند. نمونه‌ای از این کانوایرها مدل‌هایی هستند که عرض آن ها متغیر هستند و مثلا از عرض پهن‌تر به باریک‌تر تغییر می‌کنند. از این نوع کانوایرها میتوان برای حمل مواد غذایی استفاده کرد زیرا تمیز کردن آن بسیار آسان است.
کانوایر مدولار
کانوایر های پره دار
کانوایرهای پره‌دار (دارای مقسم‌های عمود بر صفحه کانوایر) در طرح‌های خود دارای دیواره‌های کوتاه عمودی به شکل مانع هستند. این شکاف‌ها می‌توانند محصولات را در سطوح شیبدار، ایمن نگه دارند. برای کاربردهای مختلف میتوان ارتفاع این مقسم ها را کوتاه‌تر یا بلندتر کرد. این نوع پره‌ها در انتقال مواد ریز بسته‌بندی نشده مثل چای، تخمه و … مناسب هستند و به راحتی مواد را به موقعیت ارتفاعی بالاتر یا پایین‌تر منتقل می‌کنند. توزیع مناسب مواد در حد فاصل بین این پره‌ها از ویژگی‌های بارز این نوع کانوایر است.
کانوایر پره دار
کانوایرهای منحنی شکل
این نوع کانوایرها از یک قاب خمیده برای حمل وسایل در گوشه و کنار، ایجاد نقل و انتقالات سنگین یا به حداکثر رساندن فضای کف موجود استفاده می‌کنند. منحنی‌های این کانوایرها می‌توانند تا 180 درجه چرخش کنند. کانوایرهای منحنی بایستی در فرم دارای شعاع داخلی و خارجی متفاوت باشند تا بتوانند ساختار منحنی خود را در تمام طول کانوایر حفظ کنند.
کانوایر منحنی شکل
کانوایرهای شیبدار کاهشی/ افزایشی
نوار نقاله‌های (کانوایرها) شیبدار برای حمل محصولات از بالا به پایین و یا به عکس مفید هستند. این سیستم‌ها می‌توانند همراه با پره‌های نصب شده روی آنها برای انتقال محصولات به ارتفاعات مختلف در حالی که از افتادن آنها در خط جلوگیری می‌کنند استفاده شوند.
کانوایر شیبدار کاهشی/ افزایشی
کانوایرهای بهداشتی
این کانوایرها برای استفاده در صنایع بسیار مهم از نظر بهداشت و سلامت کاربرد دارند. از جمله صنایع غذایی و دارویی از عمده مشتریان اینگونه کانوایرها هستند.
کانوایر بهداشتی
کانوایرهای تخصصی متفرقه
انواع دیگری از کانوایرها وجود دارند که به صورت تخصصی و برای بهره‌برداری‌های خاص ساخته می‌شوند و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله آنها میتوان موارد زیر را نام برد:
- کانوایرهای فایبرگلاس برای دماهای شدید
- کانوایرهای مجهز به مش بافت‌های فلزی مقاوم در برابر حرارت
- کانوایرهای تسمه‌ای لاستیکی عرض کم (باریک) برای وسایل کوچک
- کانوایرهای وکیوم برای نگه‌داشتن محصولات کوچک بر روی خط با وجود شیب و سرعت زیاد
- کانوایرهای تسمه مغناطیسی برای انتقال مواد حاوی آهن
